OHM Nedir?

Ohm

Ohm Nedir

Ohm Kanunu olarak bilinen, bir telden geçen akımın, geçtiği alanla doğru orantılı ve uzunluğuyla ters orantılı olduğunu tesbit ederek gerilim, akım ve direnç arasında ki bağlantıyı buldu.
Köln, Nürnberg ve Münih üniversitelerinde profesörlük yaptı. 1830’da A.C. Becguell’in çalışmalarından habersiz olarak pillerdeki kutuplama olayını açıkladı. 1843’te insan kulağının çeşitli titreşimler arasında, sinüsoidal titreşimleri ayrıt ederek algılayabileceğini ispatladı ve canavar düdüklerinin teorisini kurdu.
Ohm, iletkenden geçen elektrik akımını bir borudan geçen sıvıya benzeterek elektrik miktarını, şiddetini, elektromotor kuvveti kesin bir şekilde tanımlayarak, elektrokinetik olaylar için bilimsel terimler ortaya koydu.
Belirli kesit ve uzunluktaki, belirli bir madenden yapılmış bir teli standart seçerek, öbür teller için bugün ‘direnç’ denilen özelliği “indirgenmiş uzunluk” adıyla tanımladı ve ünlü yasasını,

“akım şiddeti = elektroskopik kuvvet / indirgenmiş uzunluk”

biçiminde açıkladı.
1826’da Georg Simon Ohm un bulduğu ve bugün OHM Kanunu olarak bilinen,

I = V / R

formülü tüm elektrik devrelerinin temelini oluşturmuştur.
Daha sonra bir elektrik devresinde elektromotor gücünün dağılımını keşfederek direnç, elektromotor kuvveti ve akım şidddeti arasındaki bağlantıyı buldu.

1828 yılında George Simon Ohm (Corc Saymın Om) tarafından ortaya konan denkleme göre, bir alıcıya uygulanan gerilim arttıkça devreden geçen akım da artmaktadır. Alıcının direnci artırıldığında ise geçen akım azalmaktadır.
Başka bir deyişle 1 ohm, 1 volt uygulanmış devreden 1 amperlik akım geçmesine izin veren direnç miktarıdır.
Ohm kanununda ortaya konan değişkenlerin birbiriyle ilişkisi şekil de verilen ohm üçgeniyle açıklanabilir. Bu üçgene göre, hesaplanmak istenen değerin üzeri parmak ile kapatılarak denklem kolayca çıkarılabilir. Bu yaklaşıma göre:

U = I.R [V] I = U/R [A] R = U/I [Ohm] eşitlikleri bulunur.
Bir Metrenin İç Direncini Bulma
Çok kullanışlı, ayarlı bir güç kaynağı yaptınız. Bu güç kaynağı 0~30 V. Ve 0~10 Amp. veriyor. (Bu değerleri sadece örnek olarak veriyorum). Aleti bir güzel kutuladınız, voltaj ve akım kontrol düğmeleri taktınız. Sıra değerleri okuyacağınız metreleri takmaya geldi. Hurdalığınızı araştırdınız, bir voltmetre ve bir ampermetre buldunuz. Diyelim ki ölçüleri de birbirinin ayni ama, voltmetrenizin ve ampermetrenizin skalası bu değerleri gösteremiyor. Neticede ölçü aletlerinize birer (şönt) direnci takmanız gerekiyor. Buraya kadar tamam, ancak bu direnci hesaplayabilmeniz için ölçü aletlerinizin iç dirençlerini bulmanız gerekecektir. Ondan sonra Ohm yasasını kullanarak şönt direncini hesaplayabilirsiniz.
Aşağıda bu ölçmeyi yapabileceğiniz bir düzenek verilmiştir. Bu devreyi dikkatlice kurun ve tarif ettiğimiz şekilde uygulamaya başlayın…

E = ( akım ) x ( direnç )
Direnç = Volt / Amper

Devredeki 4.7 K. Bir sınırlama direncidir. Ayarlı güç kaynağını ( 0 ) V. a getirin. S2 anahtarını açın, S1 anahtarını kapatın. Güç kaynağının voltajını çok az yükseltin. R3 direnciyle oynayarak ölçü aletinin ibresinin tam sklala sapmasını temin edin. R3′e dokunmadan S2 anahtarını kapatın, R2 direnci ile oynayarak ölçü aletinin ibresini skalanın tam ortasına gelecek şekilde ayarlayın. S2 anahtarını açın ve R2 direncinin değerini hassas bir ohmmetre ile okuyun. Okuyacağınız değer ölçü aletinizin iç direncine eşit olacaktır.
Metrenize paralel bağlayacağınız şönt direnci devreden geçecek akım veya gerilimin yeteri kadar kısmını kendi üzerinden akıtacak dolayısıyla sizin göstergeden doğru değeri okumanızı sağlayacaktır.
Örnek : 10 A. lik bir akımı, şönt bağlanmış ve skalası 0~10 miliamper olan bir metrede okumak istediğimizde, 10 Amperin 10 Miliamperi metre üzerinden, 9.990 Amperi şönt direncinden akacaktır.
Devam edelim: Elimizdeki metrenin iç direnci 100 ohm olsun. Ohm yasasını kullanalım: E denklemini kullanarak E= ( 0,01 amps. ) x ( 100 ohms ) = 1 Volt, sonra R denklemini kullanarak ;
R = 1 Volt / 9,990 Amps. = .1001 Ohms buluruz.
Şönt direncini herhangi bir iletkenden yapabiliriz. Bu normal bir bakır tel olabileceği gibi, bir gitar teli veya bir kromnikel iletken de olabilir. İletkenin direncinin mümkün olduğunca düşük olmasında yarar vardır.
Size bir de OHM formülleri abağı veriyorum. Bu abağı kullanarak OHM yasası ile ilgili tüm problemlerinizi halledebilirsiniz. Kolay gelsin.

OHM KANUNU:
Bir elektrik devresinde; Akım, Voltaj ve Direnç arasında bir bağlantı mevcuttur. Bu bağlantıyı veren kanuna Ohm kanunu adı verilir.
1827 yılında Georg Simon Ohm su tanımı yapmıstır:
“Bir iletkenin iki ucu arasındaki potansiyel farkının,iletkenden geçen akım siddetine oranı sabittir.”

R = V / I ( 1 )
V = I x R ( 2 )
I = V / R ( 3 )

şeklinde ifade edilir. Burada R dirençtir. Bu direnç resistans veya empedans olabilir. V volttur. I de akım yani Amperdir.
Su dolu bir depo olsun, bunun dibine 5 mm çapında bir delik açalım, bir de 10 mm çapında bir delik açalım. Büyük delikten daha çok suyun aktığını yani bu deliğin suyu daha az engellediğini görürüz.
Burada deliğin engellemesi dirence, akan suyun miktarı akıma, depodaki suyun yüksekliği voltaja karşılık gelir.
Elektrik devrelerinde de, bir gerilimin karşısına bir direnç koyarsanız, direncin müsaade ettiği kadar elektron geçebilir, yani akım akabilir, geçemeyen itişip duran bir kısım elektron ise, ısı enerjisine dönüşür ve sıcaklık olarak karşımıza çıkar.
Direnç birimi “Ohm“dur bu değer ne kadar büyük ise o kadar çok direnç var anlamına gelir.

Örnek: Bir elektrik ocağı teli 440 Ohm olsun, bununla yapılan elektrik ocağı ne kadar akım akıtır?

Cevap: Kullandığımız şebekede gerilim 220 volttur. 220 = 440 x I olur, buradan I’nın de 0.5 Amper olduğunu görürüz.